In de zomer van 2020 was ik onderdeel van een redactieteam dat het partijprogramma van de politieke partij BIJ1 redigeerde. In maart 2021 vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats in Nederland en begin november 2020 werd het partijprogramma van BIJ1 gepubliceerd. Voorafgaand hieraan werden er onderwerpen bepaald door de programmacommissie, hoofdstukken geschreven door diverse schrijvers en werd de tekst grondig geredigeerd.

Toegankelijke taal voor een inclusieve partij

Eén van de belangrijkste speerpunten van deze politieke partij is inclusiviteit: de partij wil niet alleen óver, maar vooral mét mensen samen beleid maken. Het was daarom van groot belang dat het programma goed leesbaar en toegankelijk werd voor zo veel mogelijk mensen. Ook moest het de diversiteit van de doelgroep aanspreken met inclusief taalgebruik.

Ik werd samen met twee anderen gevraagd het meer dan 50 pagina’s tellende programma te redigeren met inachtneming van de volgende punten:

• Controle op spelling, grammatica en stijl;
• Lopende teksten maken;
• Samenhang creëren tussen de verschillende hoofdstukken in taalgebruik en stijl. De hoofdstukken waren geschreven door 5 verschillende personen; aan ons de taak te zorgen dat het 1 programma werd en niet een verzameling losse stukken.
• Strenge controle op de toegankelijkheid van de tekst en inclusief taalgebruik.

Het programma werd met het oog op toegankelijkheid ook gepresenteerd op andere manieren dan tekstueel, zoals: ingesproken, in video, podcasts, korte versies van de stukken met behulp van stichtingen die zich hierop richten.

Samenwerken met redactieteam en programmacommissie

Voor deze redactieklus werkte ik samen met twee andere redacteuren om het meer dan 50 pagina’s tellende programma te redigeren. Voorafgaand aan het werk hebben we goed overlegd over onze aanpak. We besloten het geheel in drie delen op te splitsen. Ieder van ons keek zo een deel na en vervolgens deden we nog een tweede revisieronde, dus iedereen keek 2/3 van het geheel na.

De schrijvers van het programma hadden erg veel kennis, achtergrondinformatie en onderzoek als bagage meegenomen. Dat resulteerde soms in moeilijk leesbare, uitgebreide en niet goed gestructureerde teksten. Met ons team (al snel omgedoopt tot Team Heggeschaar en Strijkbout – omdat er flink gesnoeid en gladgestreken moest worden) hebben we de tijd en de hoofdstukken die we hadden zo goed mogelijk verdeeld.

Als één van de redactieleden de tekst niet vereenvoudigd kreeg of vastliep qua tijd, hielp een ander haar verder. Zo hebben we uiteindelijk, na diverse correctierondes, alle drie het hele programma flink doorgespit.

Het resultaat: goed leesbare, toegankelijke teksten met inclusief taalgebruik, én met een woordenlijst om sommige onvermijdbaar lastige woorden te definiëren voor de lezer.

Eindresultaat

Na twee correctierondes en feedbacksessies werd het programma naar de leden van de partij gestuurd, die vervolgens amendementen konden insturen. Op de ALV in oktober 2020 werden de amendementen (wijzigingsvoorstellen) behandeld en er werd gestemd. Vervolgens was er een eindredactie, die niet door mij is uitgevoerd, alvorens het programma begin november werd gepubliceerd op www.bij1.org.

Al met al vond ik het ontzettend interessant om dit politieke programma als één van de eersten te mogen zien en deel uit te maken van het redactieteam. Het werken in een team beviel goed maar had ook uitdagingen, vooral als de tekst uiteindelijk één stijl moet hebben. Ik vond het heel waardevol om de tekst zo toegankelijk en inclusief mogelijk te maken en streef er voortaan ook naar dit in andere opdrachten zo veel mogelijk toe te passen.